Το κουνούπι είναι δίπτερο έντομο της οικογένειας Culicidae με 3.500 περίπου είδη ανά τον κόσμο. Θεωρείται, ως ζώο, ο νούμερο ένα φονιάς ανθρώπων παγκοσμίως. 

Στην Ελλάδα υπάρχουν κυρίως 3 διαδεδομένα γένη κουνουπιών:

1. Ο ανωφελής (Anopheles spp.) . Το γένος αυτών των κουνουπιών είναι ο φορέας της ελονοσίας και των ασθενειών της εγκεφαλίτιδας και φιλαρίασης. Τα ενήλικα κουνούπια του γένους αυτού αναγνωρίζονται από τη στάση του σώματος τους, όπου η προβοσκίδα, το κεφάλι και το σώμα είναι σε μία ευθεία γραμμή. Επίσης τα φτερά τους φέρουν μικρά στίγματα. Με το τσίμπημά του σε άτομο που έχει ελονοσία, το θηλυκό μαζί με το αίμα ρουφάει και το πλασμώδιο στο οποίο οφείλεται η ασθένεια. Μέσα στο σώμα του κουνουπιού το μικρόβιο παραμένει και αναπτύσσεται. Στη συνέχεια μεταφέρεται στους σιελογόνους αδένες του και έτσι με νέο τσίμπημα σε σώμα υγιούς ανθρώπου, μεταφέρει μέσω του σάλιου του το μικρόβιο στον οργανισμό του. Το ανωφελές κουνούπι ζει από 18 μέρες μέχρι 4-5 εβδομάδες.
2. Το κοινό κουνούπι (Culex spp.). Πολλαπλασιάζεται σε στάσιμα και μολυσμένα νερά αλλά και σε μέρη όπου υπάρχει αρκετή υγρασία. Η προβοσκίδα του είναι διακεκομμένη και προς τα κάτω σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα του. Τα φτερά του είναι χρωματικά ομοιόμορφα. Τα αβγά του τα γεννάει στην επιφάνεια του νερού και αυτά επιπλέουν κατά ομάδες των 100 ή και περισσοτέρων. Ζει 10-15 μέρες αλλά σε ψυχρές συνθήκες μπορεί να ζήσει και περισσότερο. Μπορεί να μεταφέρει την ασθένεια της εγκεφαλίτιδας, αλλά αρκετά δύσκολα, ενώ την ασθένεια της φιλαρίασης μόνο σε τροπικές περιοχές.
3. Το γένος αηδής (Aedes spp.) μεταδίδει τον Κίτρινο πυρετό. Διαφέρει από το κοινό κουνούπι στο ασημένιο χρώμα που έχει ο θώρακάς του. Το άκρο της κοιλιάς του θηλυκού είναι μυτερό και έχει διάφορα αισθητήρια εξαρτήματα που εξέχουν. Οι προνύμφες του γένους αυτού είναι κοντές και χοντρές ενώ τα αβγά του έχουν τη δυνατότητα να αντέχουν και έξω από το νερό για αρκετό καιρό. Αναπαράγεται μετά από πλημμύρες σε δεξαμενές βρόχινου νερού ή σε αρμυρά έλη. Η ζωή του είναι συνήθως σύντομη (10-15 μέρες) αλλά κάτω από κατάλληλες ψυχρές κλιματολογικές συνθήκες μπορεί να ζήσει έως και μερικούς μήνες.